Sitolojik İnceleme

Doku ya da organdan çeşitli yöntemlerle alınan hücrelerin incelenmesi esasına dayanır. İki ana gruba ayırmak mümkündür:

1- Eksfolyatif sitoloji:

Dökülen/dökülmesi kolaylaştırılan hücrelerin incelenemesidir. Balgam, idrar, servikovaginal sitoloji, fırçalama, lavaj, yıkantı sıvıları, plevra ve perikard boşluklarında biriken sıvılar.

2-İnce iğne aspirasyonu

Enjektör ya da özel iğneler ile çekilen materyalin incelenmesi esasına dayanır. Tiroid, yumuşak doku meme vb yüzeyel kitleler ya da çeşitli radyolojik görüntüleme yöntemleri eşliğinde değişik organlara girilerek alınan materyallerin incelenmesidir. Doku tanısı kadar kesin olmasa da lezyon konusunda yüksek oranda fikir veren bu yöntem daha non-invaziv ve hızlı ve hastanede yatmayı, genel anestezi almayı gerektirmeyen bir yöntem olması nedeniyle çok etkin kullanılmaktadır. Sitolojik tanı operasyon planlamasının önemli ayağını oluştur.

Genel olarak dört tanı kategorisi mevcuttur: Yetersiz

Negatif (selim)(tümör yok)

Kuşkulu (atipik)

Pozitif (tümör var)

 

Servikal sitoloji (Smear):

Serviks (rahim ağzı) kanserinin kanser öncüsü (prekanseröz) denen erken aşamalarda saptanması ve bertaraf edilmesini sağlamaktadır. Bu sayede serviks kanseri sıklığının özellikle de yüksek olduğu ülkelerde toplum bazlı taramalar ile erken tanı sayesinde belirgin azalma meydana gelmiştir.

Herhangi bir şikayeti olmayan kadınlarda tarama amaçlı örnek alınması ve patolojide incelenmesi esasına dayanır. Günümüzde sıvı bazlı sitoloji olarak adlandırılan yöntem ile hücresel anormallik saptanan smearlerde ayni materyalden HPV (Human papilloma virüs) (bu lezyonların gelişiminden sorumlu bir virüs) tiplerinin genetik yöntemlerle belirlenmesi mümkündür.